Adaptieve leersystemen en de didactische besluitvorming van basisschoolleerkrachten bij rekenen-wiskunde

Samenvatting

Adaptieve leersystemen worden veel gebruikt in het Nederlandse basisonderwijs. In dergelijke systemen voeren leerlingen antwoorden in, op basis waarvan het systeem feedback aan de leerling geeft en nieuwe opdrachten selecteert. Daarnaast krijgen leerkrachten informatie over de voortgang en prestatie van de leerlingen, wat vaak wordt weergegeven op dashboards. Deze informatie kunnen leerkrachten gebruiken om hun didactische keuzes vorm te geven. De vraag die in deze multiple casestudy centraal staat is: Hoe kan het gebruik van learning analytics de reken-wiskundig didactische besluitvorming van de leerkracht ondersteunen? Hiertoe zijn drie leerkrachten uitgebreid bevraagd en geobserveerd tijdens een rekenles en is met de leerkrachten gereflecteerd aan de hand van een video stimulated recall interview. De getranscribeerde data is iteratief geanalyseerd met open en axiale coderingen. Na verschillende codeerrondes kwamen we uit op drie perspectieven: differentiatie, learning analytics en didactiek van rekenen-wiskunde. De leerkrachten gebruikten de learning analytics in de blokvoorbereiding om te bepalen of het geplande onderwijsaanbod voldoende aansloot bij de onderwijsbehoeften van hun groep, en maakten eventueel wijzigingen hierin. Daarnaast ondersteunden de learning analytics de leerkrachten in de selectie van leerlingen voor bijvoorbeeld verlengde instructie. Geen enkele keer kwam naar voren dat leerkrachten beslissingen voor bepaalde modellen of strategieën maakten op basis van de gegevens uit dashboard. Op basis van deze resultaten concluderen we voorzichtig dat leerkrachten zich in veel organisatorische aspecten van differentiatie laten ondersteunen door informatie uit adaptieve leersystemen, maar zich voor de reken-wiskundige didactische besluitvorming vooral laten leiden door de voorschriften in lesmethodes.