Blended begeleiding in flexibel onderwijs

Het ontrafelen van ontwerpprincipes voor de begeleiding van studenten bij inhoudelijke keuzevrijheid in het hoger onderwijs

Samenvatting

Studenten in het hoger onderwijs krijgen meer zeggenschap over wat, waar, wanneer, en hoe ze leren. De hogeschool waar dit praktijkgericht onderzoek plaatsvond, start vanaf studiejaar 2024-2025 met een flexibel curriculum waarin studenten uit ruim 200 modules mogen kiezen om 25% van de inhoud van hun opleiding zelf samen te stellen. Het maken van keuzes wordt door veel studenten als lastig ervaren. Dit leidt tot keuzestress en het belemmert het doel dat hoger onderwijs heeft met flexibilisering. Keuzebegeleiding is daarom noodzakelijk. Zonder effectieve begeleiding tijdens het keuzeproces kunnen studenten immers mogelijk niet volledig profiteren van de geboden (inhoudelijke) keuzevrijheid, waardoor het risico bestaat dat de doelen van het flexibiliseren van het curriculum niet worden behaald. Een belangrijk vraagstuk in de wetenschap en uit de praktijk, is hoe de flexibiliseringswensen van, en keuzemogelijkheden voor, studenten begeleid moeten worden en hoe een begeleider het keuzeproces effectief kan ondersteunen (De Bruyne & Van den Broeck, 2021). In dit ontwerpgericht onderzoek zijn ontwerpeisen ontrafeld voor een blended begeleidingsarrangement op basis van theoretische inzichten en aan de hand van de CIMO-logica. Het ontwerp is vervolgens voorgelegd aan studentbegeleiders en onderzoekers. Op basis van hun input zijn het ontwerp en de ontwerpeisen aangescherpt. De vijf gevonden ontwerpprincipes zijn relatie, intern kompas, inzicht, informatie en een open blik. Daarnaast is professionalisering van de begeleiders noodzakelijk om de studenten effectief te ondersteunen. Vervolgonderzoek tijdens de uitvoering van de flexibele curricula is nodig en zal zich richten op het ontwerpen, implementeren, uitvoeren en evalueren van het blended begeleidingsarrangement.